Rebellen en Dwarsdenkers
Naar aanleiding van het Boekenweek-thema 2020
Volgens de aankondiging van het thema van de 85ste Boekenweek zorgen rebellen en dwarsdenkers voor het vergroten van ons voorstellingsvermogen zodat wij begrip kunnen opbrengen voor anderen en vooroordelen kunnen loslaten. De vraag is echter hoe onaangepaste en onafhankelijke schrijvers de aandacht kunnen opeisen voor conclusies die de meeste mensen eigenlijk helemaal niet willen horen. Hoelang kun je tegen de stroom inroeien wanneer alleen het vertrouwde acceptabel blijkt. Als je als bedrijfstak niet vernieuwt, worden de bewezen koeien verder uitgemolken met het gevolg dat jouw relevantie langzaam afneemt. Ongebruikelijke denkbeelden kunnen door deze onwillige markt alleen gehoor vinden bij een select gezelschap. In het ideale geval kun je achteraf stellen dat rebellen en dwarsdenkers voor de muziek uitlopen. Op het moment dat het grote publiek erkent dat deze schrijvers toch een interessant denkbeeld hadden, heeft de tijd hen ingehaald. Om rebels te blijven en onwelgevallige kruisverbanden te duiden is onafhankelijkheid een voorwaarde. Het valt in deze tijd van polarisatie niet mee om jezelf buiten het tumult te plaatsen.
Vrouwen zullen zich niet gauw positioneren als een rebel of een dwarsdenker. Een vrouw wordt vaak geassocieerd met het bewaren van de goede vrede en het iedereen naar de zin willen maken. Krachtig taalgebruik of een confrontatie uitvechten kan voldoende zijn om uit te gaan van een bedenkelijke invulling van het vrouw-zijn. Het combineren van een fulltime carrière met het krijgen van kinderen is een keuze en als daar geen financiële noodzaak voor is zelfs een egoïstische. Het lezen van een boek waarin al deze dilemma’s beschreven worden zal geen enkele parttime werkende moeder overhalen om meer uren te gaan maken. Zij zal zich eerder afzetten tegen deze boodschap en volharden in haar eigen keuze alhoewel die vaak door haar omgeving zal worden ingegeven. Anderzijds kunnen ambitieuze vrouwen en geëmancipeerde mannen juist wel geïnspireerd raken om de barrières te slechten waarmee zijzelf te maken hebben gehad.
Een andere manier om mensen te bewegen mee te gaan in andere denkbeelden is het gebruiken van ironie en overdrijving om absurditeiten aan te stippen. Opvallend is dat niet iedereen humor als zodanig herkent. Zeker bij geschreven taal wordt het tempo en de toon door de lezer zelf ingevuld. Het begrip van woordassociaties wordt mede gevoed door maatschappelijke positie, opleiding, sociale achtergrond en regio. Daarom zal iedereen de boodschap van een boek anders beleven. De geïnteresseerde lezer zal moeite moeten doen om een boek te kiezen dat passend is. Media richten zich vooral op potentiële bestsellers voor een groot publiek met een hoog amusementsgehalte. Daarbij moet opgemerkt worden dat met literatuur niet het meeste wordt verdiend en alleen hierdoor al minder aan bod komt. Het is niet eenvoudig om een boek geschreven door een rebel of een dwarsdenker aan de man te brengen. Alleen wie die dwarse boodschap doorgrondt en creatief aan de juiste doelgroep weet aan te bevelen, is de ware rebel.
Reacties
Een reactie posten